در این نوشته سعی داریم برخی از عوامل موفقیت مک دونالدز (McDonald’s) بزرگترین رستوران زنجیره‌ای جهان را مورد بررسی قرار بدهیم ، این رستوران زنجیره‌ای بیش از ۳۳،۰۰۰ شعبه در ۱۱۹ کشور، روزانه به ۶۴ میلیون مشتری سرویس می‌دهد. محصولات مکدونالد عبارتنداز: همبرگر، چیزبرگر، مرغ، سیب زمینی سرخ کرده، صبحانه، نوشابه‌ها، شیرشربت و دسرها. اخیراً شروع به عرضه سالاد، ساندویچ لقمه‌ای و میوه کرده‌است. بسیاری از مک‌دونالدزها مکانی برای بازی کودکان دارند. این شرکت در سال ۱۹۵۵ میلادی توسط تاجری به‌نام ری کراک بنیان نهاده شد و دفتر مرکزی آن در آمریکا قرار دارد. درآمد مکدونالدز در سه ساله منتهی به سال ۲۰۰۷، با رشدی ۲۷ درصدی به ۲۲٬۸ میلیارد دلار رسید.
یک فلسفه بی‌همتا
ری کراک قصد داشت سیستم رستورانی تاسیس کند که برای کیفیت همیشگی غذاها و روش واحد تهیه غذاها معروف باشد. او می‌خواست برگرها، سیب‌زمینی‌های سرخ کرده، دسرها و نوشیدنی‌ها مزه یکسانیدر همه قسمت‌های آمریکا از آلاباما تا آلاسکا داشته باشند.
تجارت برای خودتان اما نه توسط خودتان
برای رسیدن به این هدف او الگوی منحصر بفردی داشت: ترغیب کردن تولید کنندگان و امتیاز داران برای خرید ایده او، کار کردن نه برای مک دونالد بلکه برای خودشان . فلسفه او بر پایه اصل ساده صندلی با ۳ پایه بود : یکی از پایه ها مک دونالد، دومین پایه امتیاز داران و سومین پایه تولید کنندگان مک دونالد. استحکام صندلی به هر سه پایه آن بستگی داشت.
استراتژی
ری کراک بزرگترین فرصت را در عرضه غذا برای خانواده‌های مقتصد یافت که دنبال سرویس سریع، محیط تمیز و غذای با کیفیت بودند. او این نیاز و خواست را در جوک‌ها و شوخی‌های افراد، صف‌های مشتریان و نحوه سفارش غذاها به وضوح مشاهده و از رویکرد خود بااین عنوان دفاع کرد که رفت و آمدها و ایستادن‌های بیهوده وجهه مک دونالد را تحت کنترل خانواده‌ها پایین می‌آورد. از طرف دیگر، ماشین‌های اتوماتیک عرضه غذای آماده نیز تحت کنترل باندهای جنایی بود و عموم مردم از آنها اکراه داشتند. لذا در چنین شرایطی، عرضه غذای آماده با کیفیت و ارزان برای جوان دوچرخه سوار و یا رانندگان ماشین‌ها حائز اهمیت بود.
کراک در رستوران‌های تمیز و محیط خانوادگی، سرویس خوب و سریع را عرضه کرد. تمیزی محیط من‌جمله دستشوئی‌ها و صمیمیت کارکنان از مزیت‌های رقابتی او محسوب می‌شد و تلاش زیادی به عمل آمد که این مزیت‌ها به عنوان معیار استاندارد حفظ شود. دانشگاه همبرگر مرکز آموزش ویژه مدیران و کارمندان مک دونالد، تاکید زیادی روی خدمات به مشتری دارد. در این راستا یک دستورالعمل ۳۵۰ برگی استاندارد برای تهیه غذا و استفاده از تجهیزات و امکانات وجود دارد . مثلاً در این دستورالعمل تاکید شده است که هرروز درب‌ها دوبار شسته شود . حتی برای پوشیدن لباس کارکنان و نحوه نگهداری موها، استاندارد وجود دارد و کارکنان مرد باید سر خود را همانند سربازان تا حد معین تراشیده و کفش‌هایشان را واکس بزنند تا براق شود. زنان باید کفش تیره و پاشنه کوتاه، توری سرپوشیده و آرایش مختصر داشته باشند و همگی موظف به استفاده از یونیفورم یکسان هستند.
نحوه پخت غذا کاملاً استاندارد است. نیم کیلو گوشت باید کمتر از ۱۹ درصد چربی داشته باشد و عرض همبرگر حدود ۹ سانتی‌متر باشد و در هر همبرگر نباید بیش از ۳۰ گرم پیاز مصرف شود. مدت زمان نگهداری غذای پخته شده توسط اداره مرکزی مشخص می شود . مثلاً چیپس هفت دقیقه، همبرگر ۱۰ دقیقه، قهوه ۳۰ دقیقه بعد از انقضای مدت غذا باید دور ریخته شود. بازرسان شرکت دائماً این موارد را دقیقاً بررسی می‌کنند تا غذاها با کیفیت یکسان عرضه شود.
مک دونالـد تبلیغ سنتی تلویزیونـی صبح‌های روز شنبه را ادامه می‌دهد و معتقد است که به دنبال این تبلیغ یکی از بچه‌ها، خانواده را وادار می‌کند که غذا را در بیرون صرف کنند. علاوه بر تبلیغ، مک دونالد گروه دیگری را نیز تشکیل داده است که تحت عناوین مختلف نظیر روز کودک و یا از طریق شهربازیها و یا مسافرتهای تفریحی و استفاده از غذای مک دونالــد برای ناهار نسبت به جاری ساختن ایده‌های تبلیغی پیچیده فعالیت کنند.
عوامل شکست ناپذیری مک دونالد
مک دونالد در سه ماهه سوم ۱۹۹۶ با مباهات توانست ۱۲۶ سه ماهه سودآوری متوالی، را اعلام کند. عوامل این موفقیتها عبارتند از:
• منو و غذای ساده با کیفیت یکسان و هماهنگ در هزاران شعبه؛
• تعیین معیار و استاندارد برای تمام جنبه‌های عملیاتی و نظارت مستمر بر ارائه خدمات، تمیزی و پاکیزگی؛
• صمیمیت کارکنان علی رغم انبوه مشتریان و استفاده از تجهیزات انتقال غذا؛
• تبلیغات سنگین به ویژه برای خانواده‌ها و بچه‌ها؛
• تشخیص محورهای مناسب تبلیغ در بازار یعنی خانواده و بچه‌ها و جلب رضایت آنها با ارائه غذای باکیفیت به قیمت مناسب در بهترین محل‌های شهر؛
خلاقیت در تبلیغات مک دونالد
مک دونالدز یکی از معروف‌ترین برندهایی است که بر روی تبلیغات خلاقانه و به یادماندنی سرمایه گذاری‌های عظیمی می‌کند. در سال ۱۹۶۰ کمپین تبلیغاتی مکدونالد با عنوان «به دنبال قوس های طلایی» (که اشاره به دو آرک طلایی دارد که کنارهم حرف M را می‌سازند همان لوگو مک دونالد) فروش این شرکت را بسیار بالا برد.
Ray Kroc به عنوان مغز متفکر مکدونالدز اعتقاد زیادی به تبلیغات داشت او بر این عقیده بود که تبلیغات هزینه نیست بلکه یک سرمایه گذاری است که اگر درست انجام شود در آخر چیزی بسیار بیش از آنچه هزینه شده را باز خواهد گرداند. با همین نگاه همواره تبلیغات نقش موثری در توسعه و پیشرفت مکدونالدز داشته است.
در ادامه رقابت آگهی‌های تبلیغاتی خلاقانه و جالب مک دونالد از سراسر دنیا را مشاهده می‌کنید.
